�? เหตุทำเกิดฝุ่�?PM2.5 ในกท�? “อุณหภูมิผกผัน-มลพิษรถยนต�?โรงงานรอบกรุ�?ผลิตไฟจากพลังงานฟอสซิล�?/h3>

​ปัญหาการเกิ�?strong>ฝุ่น PM2.5 ในเขตเมืองกท�? สาเหตุหลักมาจาก 4 ปัจจัย คื�?1.จากปราก���การณ์อุณหภูมิผกผัน (Temperature Inversion) คื�?การระบายอากาศในเมืองอยู่ในอัตราต่ำกว่าปกติทำให้ชั้นอากาศเป็นฝาครอบกักอากาศที่ผิวพื้นไว้ ทำให้หมอกควันไม่เคลื่อนตั�?สะสมอยู่ใกล้พื้น 2.จากปัญหาจราจรเป็นหลักในกทม. โดยเฉพาะจากพาหนะที่ใช้เครื่องยนต์ดีเซลที่มีกระบวนการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ เกิดเขม่าและฝุ่นควันมาก ซึ่งจากข้อมูลกรมขนส่�?(�?�? 2566) พบว่�?มียานพาหนะที่เป็นเครื่องยนต์ดีเซลในเขต กท�? มากถึง 3.28 ล้านคั�?(คิดเป็�?7.37%ของจำนวนยานพาหนะทั้งหม�? 3.การผลิตไฟฟ้าที่เกิดจากการใช้พลังงานฟอสซิ�?ขณะที่สัดส่วนการใช้ไฟฟ้าจากพลังงานทดแทนยังมีน้อย อยู่ที่ประมา�?18% ต่อพลังงานทั้งหมดเท่านั้�?แล�?. โรงงานกระจุกตัวในเขตกท�?และปริมณฑลเป็นส่วนใหญ�?โดยโรงงานทั่วประเทศมี 72,699 แห่ง แต่อยู่ในพื้นที่สมุทรปรากา�?7,004 แห่ง (9.6%) สมุทรสาค�?6,628 แห่ง (9.1%) กท�? 5,979 แห่ง (8.2%) ชลบุรี 5,106 แห่ง (7.0%) แล�?ปทุมธานี 3,460 แห่ง (4.8%) ซึ่งแม้จะมีกฎหมายและมาตรการกำกับดูแลการปล่อยมลพิษของโรงงาน อย่างจริงจังและเข้มข้นขึ้น แต่รัฐยังขาดการบังคับใช้กฎหมายด้านมาตรฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อมสำหรับโรงงานอุตสาหกรรมและโรงงานไฟฟ้าโดยรวมในแต่ละพื้นที่ และมาตรฐานคุณภาพอากาศของประเทศ ในการปกป้องคุ้มครองสุขภาพประชาชน และคุ้มครองพืช ป่�?ความหลากหลายด้านชีวภาพ เพื่อมิให้เกิดความเสียหายและสูญเสียจากมลพิษชนิดต่างๆ

​ภาคเหนือค่าฝุ่นหนั�?พบหลายสาเหต�?เผาป่�?การเกษตร-หวังเพิ่มงบ-บุกรุกพื้นที่ป่าโยงแนวเขต สป�?

​ขณะที่วิกฤตฝุ่น PM2.5 ในพื้นที่ชนบ�?โดยเฉพาะภาคเหนือสาเหตุส่วนหนึ่งมาจากภูมิประเทศที่มีลักษณะเหมือนแอ่งกระทะ แต่สาเหตุที่สำคัญที่สุดมาจากการเผาด้วยฝีมือมนุษย�?ในเขตพื้นที่ชนบทการเกิดหมอกควันมาจากการเผาไหม้ในป่ามากที่สุด รองลงมาคือการเผาเศษวัสดุการเกษตรในไร่น�?ซึ่งมีข้อมูลระบุว่าพื���นที่ที่พบการเผาซ้ำซากเป็�?10 ปี มีมากกว่�?5.8 แสนไร่

​“กระบวนการนี้จะเกิดขึ้นไม่ได้ถ้าไม่มีความร่วมมือกันระหว่างข้าราชการบางคน นายทุนและนักการเมืองผู้มีอิทธิพลแม�?one map(การปรับปรุงแผนที่แนวเขตที่ดินของรัฐแบบบูรณากา�?มาตราส่ว�?1 : 4000)  ที่ริเริ่มตั้งแต่ป�?2559 จะเป็นทางแก้ไขที่น่าจะได้ผล แต่ประสบการณ์จัดทำ one map ที่ผ่านมาพิสูจน์ชัดว่าหากปราศจากความกล้าหาญของรัฐบาลและนายกรัฐมนตรีในการแก้ปัญหาโดยไม่คำนึงถึงผลประโยชน์ของพรรคพวก one map ก็คงไร้ความหมา�?เราคงเห็นแค่การยุติความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานรัฐโดยไม่มีการแก้ไขปัญหาเผาป่าอุทยานเพื่อยึดครองที่ดินอย่างจริงจั�?/p>

​ทั้งนี้แนวทางการแก้ไขปัญหาดังกล่า�?รัฐบาลควรนำประสบการณ์ของภาคเอกชน ภาคประชาสังคมที่ประสบความสำเร็จในแก้ปัญหาการเผาป่าชุมชน ด้วยการทำมาตรการส่งเสริมและสนับสนุนให้ชุมชนทั้งที่อาศัยอยู่ใกล้ป่าอุทยานและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่ามีบทบาทการอนุรักษ์พื้นที่ป่�?สำหรับเกษตรกรบนที่สูงที่ปลูกข้าวโพดและจำเป็นต้องเผาตอซั�?รัฐควรแสวงหาอาชีพทางเลือกที่คุ้มค่ากว่า เช่�?การเปลี่ยนระบบการเกษตรเป็นแบบยั่งยื�?การขายคาร์บอนเครดิ�?แต่รัฐบาลต้องเร่งจัดทำนโยบายภาษีคาร์บอนภาคบังคับก่อน ขณะที่ไร่อ้อยนั้�?ควรมีมาตรการให้เงินอุดหนุนการตัดอ้อยสดโดยไม่เผา 120 บาทต่อตั�?กับการที่โรงงานน้ำตาลสนับสนุนให้หัวหน้าโควต้าอ้อ�?เป็นผู้ให้บริการตัดอ้อย และอัดใบอ้อย โดยรับซื้อก้อนใบอ้อยที่เป็นเชื้อเพลิงชีวมวลจากชาวไร่อ้อ�?ซึ่งเป็นมาตรการที่มีประสิทธิผ�?เพราะลดพื้นที่การเผาไร่อ้อยได้อย่างจริงจัง แต่น่าเสียดายที่รัฐบาลไม่มีมาตรการอุดหนุนการตัดอ้อยสดในฤดูตัดอ้อยปี 2567 ทำให้มีการเผาไร่อ้อยเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคั�?/p>

​ห่วงฝุ่นจากประเทศเพื่อนบ้าน ยากต่อการจัดการ

​บทความชิ้นนี้ยังระบุถึง แหล่งเกิ�?strong>ฝุ่น PM2.5 จากนอกประเทศ โดยเฉพาะจากประเทศเมียนมาร์ ลา�?และกัมพูชา ว่�?ฝุ่น PM2.5 จากการเผาในที่โล่�?ไม่ได้เกิดขึ้นแต่ภายในจังหวัด แต่มีกระแสลมพัดพามาทั้งจากจังหวัดใกล้เคียงและจากประเทศเพื่อนบ้า�?แอ่งฝุ่นควัน PM2.5 นี้เรียกว่�?“airshed�?ซึ่งถือเป็นแหล่งเกิดมลพิษที่ยากต่อการจัดการสำหรับไทยมากที่สุด  โดยฝุ่นที่มาจากประเทศเพื่อนบ้านเกิดจากการเผาพื้นที่น�?ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ และอ้อ�?โดยเฉพาะการเผาพื้นที่ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ในเมียนมาร์ ที่ไทยนำเข้าปริมาณมากขึ้นอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ป�?2562 และการเผาป่าเพื่อลักลอบปลูกมันสำปะหลังเพื่อการส่งออกของประเทศลา�?/p>

​ชี้ จุดอ่อ�?งบแก�?PM2.5 กระจุกตัวสูง ปภ.หน่วยงานเดียวได�?89% – บริหารจัดการแยกส่ว�?/h3>

​บทความยังระบุด้วยว่�?หลักฐานเชิงประจักษ์ที่แสดงจุดอ่อนของการจัดทำนโยบายและระบบการบริหารจัดการเพื่อแก้ปัญหาฝุ่นควัน PM 2.5 มีด้วยกั�?3 ส่วน คื�?1.การจัดสรรงบประมาณป�?2567เพื่อดำเนินการตามนโยบายป้องกันและลดปัญหาฝุ่นควัน PM 2.5ที่พบว่ากระจุกตัวสูงมา�?โดยป�?ได้รับงบประมาณ คิดเป็�?89.2 % ของงบประมาณด้า�?PM 2.5 ทั้งหม�?สะท้อนแนวคิดของรัฐในการแก้ปัญห�?PM 2.5 ที่ยังเชื่อว่าปัญหาฝุ่น PM 2.5 เป็นปัญหาสาธารณภั�?ทั้งๆที่ในข้อเท็จจริงเป็นปัญหาโครงสร้างด้านเศรษฐกิ�?สังค�?ธรรมาภิบาล ที่สลับซับซ้อน นอกจากนี้งบประมาณเกือบทั้งหม�?(96.2%) ตกอยู่กับหน่วยราชการส่วนกลางมีเพียง 11 จังหวัดและ 2 กลุ่มจังหวัดที่ได้รับงบประมาณเพียง 1.24% 2.ปัญหาโครงสร้างการบริหารจัดการแบบแยกส่ว�?การตั้งคณะกรรมการเพื่อแก้ไขปัญหาไม่มีความต่อเนื่อ�?แล�?3.ปัญหาด้านข้อมู�?/p>

​เปิดข้อเสน�?6 ข้�?ชงตั้ง “คกก.นโยบายฝุ่นควัน PM2.5�?มีอำนาจเต็มแก้ปัญห�?-เร่งแก้กม. ออกกลไกใหม�?-ทำแซนด์บ็อกภาคเหนือตอนบ�?-จับมือเพื่อนบ้านคุมเผาในที่โล่�?/h3> ​นักวิชาการทีดีอาร์ไ�?มีข้อเสนอแนะเพื่อแก้ไขปัญหาดังนี้

1. ควรการจัดตั้งคณะกรรมการนโยบายฝุ่นควั�?PM2.5 (ที่เป็นฝ่ายการเมือง)และจัดตั้งหน่วยงานหลักทำหน้าที่เป็นศูนย์การบริหารจัดการPM2.5 แบบมืออาชี�?โดยได้รับมอบอำนาจเต็�?เพื่อทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางในการร่วมแก้ปัญหากับหน่วยงานที่มีหน้าที่ต่าง�?และรวบรวมข้อมู�?big data  ถอดบทเรียน วิเคราะห์ติดตาม ประเมินผ�?และปรับปรุงแผน รวมทั้งจัดทำงบประมาณบูรณาการและอาจมีความจำเป็นที่จะต้องจัดตั้งกองทุนขึ้นในหน่วยงานนี้ เพราะในบางกรณีงบประมาณของรั�?อาจไม่เพียงพอและมีข้อจำกัดในการใช้จ่า�?/li>
2. เร่งรัดการแก้ไขกฎหมาย เพื่อให้มีเครื่องมือใหม่ด้านเศรษฐกิ�?สังค�?สิ่งแวดล้อ�?ในการป้องกันและลดปัญหาฝุ่นควัน PM2.5 (เช่นการใช้ราคาและเงินอุดหนุนเป็นแรงจูงใ�? บทลงโท�?  เร่งออกกฎหมายภาษีคาร์บอนภาคบังคับ
3. จัดทำโครงการทดลองรูปแบบการบริหารจัดการเพื่อการแก้ปัญห�?PM2.5 (sand box) ในพื้นที่ภาคเหนือตอนบ�?โดยรวมกลุ่มจังหวัดที่คาดว่าอยู่ในพื้นที่แอ่งฝุ่น PM2.5 เดียวกั�?(airshed กล่าวคือ การเผาป่าหรือพื้นที่เกษตรในจังหวัดทำให้ฝุ่นพัดข้ามแดนไปยังจังหวัดใกล้เคียง) มีการตรากฎหมายพิเศษแบบเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออ�?(EEC) ที่ให้อำนาจพิเศษในการดำเนินงานแก่หน่วยงานหลักตามข้อเสนอที่ 1 แต่มีกระบวนทำงานจากล่างสู่บน  เน้นกระจายอำนาจให้มากทุ่ด ควรมีภาคเอกชนภาคประชาสังค�?และวิชาการในพื้นที่เข้าร่วมให้ข้อเสนอแนะในการจัดทำแผนปฏิบัติกา�?ส่วนหน่วยงานรัฐส่วนกลางเป็นผู้สนับสนุนในด้านทรัพยากร กำลังค�?ข้อมูล และคำแนะนำด้านกฎระเบียบและวิชาการ
4. การจัดทำข้อมูล big data รวมทั้งขอความร่วมมือจากธนาคารโลกในการศึกษาและระบุพื้นที่ airshed ในพื้นที่ชายแดนของประเทศเพื่อนบ้า�?ที่มีกิจกรรมเผาในที่โล่งและฝุ่นควัน PM2.5พัดเข้ามาในพื้นที่ภาคเหนือ และรอบกท�?
5. บูรณาการงบประมาณของหน่วยงานส่วนกลางและส่วนท้องถิ่น
6. มีนโยบายร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้านในการกำหนดมาตรการลดการเผาในที่โล่�?หรือการปรับเปลี่ยนระบบการเกษตรเป็นแบบยั่งยื�?ทั้งนี้ข้อควรระวังคื�?ไทยเป็นสมาชิ�?WTO และต้องทำตามข้อตกลงระหว่างประเทศ ดังนั้นไม่สามารถเปิดปิดประตูการค้าตามอำเภอใจ โดยขัดกับหลักการ most favored nation (หลักการปฏิบัติเยี่ยงชาติที่ได้รับความอนุเคราะห์อย่างยิ่�? ขอ�?WTO

The post ทีดีอาร์ไอ ชำแหละปัญห�?PM2.5 ใน กท�? �?ภาคเหนือ เสนอตั����?“คกก.นโยบายฝุ่นควัน PM2.5�?ทำแซนด์บ็อกภาคเหนือตอนบ�?มีกม.พิเศษเหมือ�?EEC first appeared on Green Network.]]> //hodgepodge-home.com/tdri-pm2-5/feed/ 0 //hodgepodge-home.com/%e0%b8%ad%e0%b8%b8%e0%b8%95%e0%b8%aa%e0%b8%b2%e0%b8%ab%e0%b8%81%e0%b8%a3%e0%b8%a3%e0%b8%a1%e0%b9%80%e0%b8%8a%e0%b8%b4%e0%b8%87%e0%b8%99%e0%b8%b4%e0%b9%80%e0%b8%a7%e0%b8%a8/ //hodgepodge-home.com/%e0%b8%ad%e0%b8%b8%e0%b8%95%e0%b8%aa%e0%b8%b2%e0%b8%ab%e0%b8%81%e0%b8%a3%e0%b8%a3%e0%b8%a1%e0%b9%80%e0%b8%8a%e0%b8%b4%e0%b8%87%e0%b8%99%e0%b8%b4%e0%b9%80%e0%b8%a7%e0%b8%a8/#respond Tue, 03 Nov 2020 03:16:23 +0000 //hodgepodge-home.com/?p=14835 กน�? ปลื้�?34 นิคม�?ยกระดับสู่เมืองอุตสาหกรรมเช���งนิเวศ ตั้งเป้�?5 ปี มีนิคม�?ผ่านเกณฑ์เพิ่มอี�?5 แห่งทั่วประเทศ first appeared on Green Network.]]> การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไท�?(กน�?) เผยผลการตรวจประเมินการเป็นนิคมอุตสาหกรรมเชิงนิเวศในระดับต่างๆ พร้อมจัดพิธีมอบรางวัลให้กั�?ผู้ผ่านเกณฑ์ภายในงานสัมมนาวิชาการประจำปี 2563 “Eco Innovation Forum 2020�?ทุกนิคมฯ มีส่วนร่วมพัฒนาเมือง�?ผ่าน 5 มิติ 22 ด้าน สอดรับ ทิศทางการพัฒนาเศรษฐกิจแนวใหม่ที่เน้นใช้ทรัพยากรน้อยแต่ได้ผลตอบแทนคุ้มค่�?ยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชนรอบข้าง กางแผนภายใ�?5 ปีต้องมีนิคมอุตสาหกรรมที่ผ่านเกณฑ์การชี้วัดการเป็นเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศเพิ่มขึ้น 5 แห่งทั่วประเทศ

สมจิณณ�?พิลึ�?/strong> ผู้ว่าการการนิคมอุตสาหกรรม แห่งประเทศไท�?(กน�?) กล่าวว่า กน�? ได้กำหนด มาตรฐานและเกณฑ์ตัวชี้วัดการเป็�?strong>เมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศใน 5 มิติ 22 ด้าน ด้วยการสนับสนุนให้ภาคอุตสาหกรรมปรับตัวและใช้ทรัพยากรให้เกิดประสิทธิภาพ สูงสุด โดยนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้ในสถานประกอบกา�?เช่�?การนำน้ำเสียที่โรงงานอุตสาหกรรมปล่อยทิ้งมาบำบัดแล้วนำมาผลิตน้�?RO (Reverse Osmosis) และนำกลับมาใช้ใหม่แทนน้ำประป�?ซึ่งเป็นการลดต้นทุนการผลิ�?เพิ่มรายได้ให้กับผู้ประกอบการ การนำเศษ วัสดุเหลือใช้จากการประกอบกิจการโรงงานไปเพิ่มมูลค่า ด้วยการนำไปใช้ประโยชน์ในรูปแบบอื่น เช่�?นำเศษขยะทั่วไปในนิคมอุตสาหกรรมไปแปลงเป็นเชื้อเพลิงในเตาเผาปูนซีเมนต์ หรือนำตะกอนจากโรงงานไปทำปุ๋ยหมักชีวภาพให้กับเกษตรกรในพื้นที่ใกล้เคียงได้ใช้ประโยชน์ รวมทั้งส่งเสริมการสร้างอาชีพจากวัสดุเหลือใช้จากการประกอบกิจการมาดัดแปลงให้เป็นสินค้าที่มีมูลค่าสร้างรายได้ให้กับชุมชน และส่งเสริมกลุ่มอาชีพวิสาหกิจชุมช��ในพื้นที่ให้มีการประกอบกิจการที่มีผลกำไ�?โดยที่ผ่านมาวิสาหกิจชุมชนสามารถทำรายได้เป็นเงินหมุนเวียน ให้กับสมาชิกในกลุ่มได้อย่างเป็นรูปธรรม

�?strong>แนวทางการพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ เน้นการสร้างความสมดุลระหว่างปัจจั�?ด้านเศรษฐกิ�?สังค�?และสิ่งแวดล้อม เพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนด้วยการมีส่วนร่วม ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสี�?โรงงานอุตสาหกรรมและชุมชนท้องถิ่น โด�?กน�? ได้กำหนดคุณลักษณ�?มาตรฐานและเกณฑ์ตัวชี้วัดการเป็นเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศไว้ใ�?5 มิติ 22 ด้าน โดยแบ่งการยกระดับความเป็�?strong>เมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศมีใน 3 ระดั�?ประกอบด้วย ระดั�?Eco-World Class/Eco-Excellence แล�?Eco-Champion ตามลำดับ ซึ่งหากนิคมฯ ที่ผ่านเกณฑ์และยกระดับเป็�?Eco-World Class แล้ว ต้องรักษาระดับการเป็�?Eco-Excellence แล�?Eco-Champion อย่างต่อเนื่อ�?ด้วยการบริหารจัดการตามหลักธรรมาภิบาลและการมี ส่วนร่วม โด�?กน�? มีแผนแม่บทที่ใช้เป็นแผนปฏิบัติการแนวทางการเป็�?strong>นิคมอุตสาหกรรมเชิงนิเวศในทุกระดับ โดยตั้งเป้าภายใน 5 ปี (�?�? 2564-�?�? 2568) จะต้องมีโรงงานอุตสาหกรรมที่ผ่านการตรวจประเมินการเป็นนิคมอุตสาหกรรมเชิงนิเวศเพิ่มขึ้นอี�?5 แห่งทั่วประเทศ�?ผู้ว่า กน�? กล่า�?/p>

สำหรับปีนี�?มีนิคมอุตสาหกรรมที่ได้รับการรับรองเป็�?strong>เมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศระดั�?Eco-Champion จำนว�?34 แห่ง และใ�?34 แห่ง ได้ยกระดับสู่การเป็�?Eco-Excellence จำนว�?13 แห่ง และใ�?Eco-Excellence ได้ยกระดับสู่การเป็�?Eco-World Class จำนว�?3 แห่ง นอกจากนี้ยังมีนิคมอุตสาหกรรมเชิงนิเวศได้รับการพัฒนาต่อยอดสู่การเป็�?strong>นิคม/ท่าเรืออุตสาหกรรมเชิงนิเวศ 4.0 จำนว�?3 แห่ง โรงงานอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ 4.0 จำนว�?5 แห่ง โรงงานอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ (Eco-Factory) จำนว�?29 แห่ง และโรงงานที่สนับสนุน การพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ 35 แห่ง พร้อมกันนี้ได้มีการมอบประกาศนียบัตรให้��ั�?โรงงานอุตสาหกรรมที่ได้รับการรับรอง Water Footprint อี�?7 แห่ง

ด้าน สุพันธ�?มงคลสุธี ประธานสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไท�?(�?�?�?) กล่าวว่า ปัจจุบันเศรษฐกิจโลกเปลี่ยนผ่านไปสู่ยุค Digital Transformation ไม่ว่าจะเป็นการนำเทคโนโลยี ดิจิทัลเข้ามาใช้ในการทำธุรกรรมต่าง�?ทั้งการทำงาน การผลิ�?การซื้อขายแลกเปลี่ยน แล�?การดำเนินทุกกิจกรรมทางเศรษฐกิ�?โดยภาครัฐต้องให้การสนับสนุนภาคการผลิตและธุรกิจ ที่เร่งปรับตัวรองรับการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะธุรกิจในอนาคตที่จะมีบทบาทมากขึ้น คื�?ไอทีและดิจิทัล การค้าขายที่จะเปลี่ยนรูปแบบเป็นออนไลน์ E-Commerce มากขึ้�?ธุรกิจการเงินที่จะก้าวสู่สังคมไร้เงินสดมากขึ้น เนื่องจากสังคมไทยจะก้าวเข้าสู่ยุคดิจิทัลอย่างเต็มรูปแบ�?ซึ่งสถาบันน้ำและสิ่งแวดล้อมเพื่อความยั่งยื�?สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไท�?ได้ให้ความสำคัญกับการสร้างสมดุลทางด้านเศรษฐกิ�?สังค�?และสิ่งแวดล้อม เพื่อให้ภาคอุตสาหกรรมสามารถอยู่ร่วมกับชุมชน สังคมอย่างยั่งยื�?โดยได้นำแนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน การพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ การพัฒนาเศรษฐกิจหมุนเวียน หรือ Circular Economy พร้อมส่งเสริมและพัฒนาผู้ประกอบการให้ดำเนินธุรกิจด้วยธรรมาภิบา�?มีความ รับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อ�?และมีความรู้ด้านการบริหารจัดการน้ำและสิ่งแวดล้อมอุตสาหกรรมแบ�?Smart System เช่�?การนำระบ�?Internet of Things (IoT) มาประยุกต์ใช�?เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการน้�?ช่วยเพิ่มขีดความสามารถในการ��ข่งขันได้

---

Source: นิตยสา�?Green Network ฉบับที�?101 กันยาย�?ตุลาคม 2563 คอลัมน�?Environment โด�?กองบรรณาธิกา�?/p>The post กน�? ปลื้�?34 นิคม�?ยกระดับสู่เมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ ตั้งเป้�?5 ปี มีนิคม�?ผ่านเกณฑ์เพิ่���อี�?5 แห่งทั่วประเทศ first appeared on Green Network.]]> //hodgepodge-home.com/%e0%b8%ad%e0%b8%b8%e0%b8%95%e0%b8%aa%e0%b8%b2%e0%b8%ab%e0%b8%81%e0%b8%a3%e0%b8%a3%e0%b8%a1%e0%b9%80%e0%b8%8a%e0%b8%b4%e0%b8%87%e0%b8%99%e0%b8%b4%e0%b9%80%e0%b8%a7%e0%b8%a8/feed/ 0 //hodgepodge-home.com/%e0%b9%81%e0%b8%99%e0%b8%a7%e0%b8%84%e0%b8%b4%e0%b8%94-green-tourism-building-back-better/ //hodgepodge-home.com/%e0%b9%81%e0%b8%99%e0%b8%a7%e0%b8%84%e0%b8%b4%e0%b8%94-green-tourism-building-back-better/#respond Wed, 26 Aug 2020 02:50:07 +0000 //hodgepodge-home.com/?p=14088 นักวิชาการชูแนวคิด Green Tourism แล�?Building Back Better จัดการทรัพยากรธรรมชาติหลัง COVID-19 first appeared on Green Network.]]> การแพร่ระบาดขอ�?COVID-19 ส่งผลกระทบอย่างมากต่อเศรษฐกิจและสังค�?แต่สำหรับด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาต�?การแพร่ระบาดของเชื้อ COVID-19 ก่อให้เกิดผลกระทบทั้งเชิงลบและเชิงบวก โดยผลกระทบเชิงลบจากวิกฤตการณ์ COVID-19 ได้แก่ การเพิ่มขึ้นของปริมาณขยะหน้ากากอนามั�?ขยะติดเชื้อ รวมถึงขยะพลาสติกจากการให้บริการฟู้ดเดลิเวอรี�?ในขณะที่ผลกระทบเชิงบวกช่วงที่มีการล็อกดาวน์และจำกัดการเดินทางทั้งของประชาชาชนทั่วไปและนักท่องเที่ย�?ได้แก่ปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกลดล�?ทรัพยากรธรรมชาติ เช่�?ป่าไม้ สัตว์ป่า สัตว์ทะเ�?ปะการั�?ฯล�?ได้รับการฟื้นฟ�?/strong>

บทความนี้จะให้ความสำคัญกับผลกระทบของการแพร่ระบาดขอ�?COVID-19 ต่อทรัพยากรธรรมชาติทั้งในระยะสั้นและในระยะยา�?รวมถึงให้ข้อเสนอแนะแนวทางการจัดการและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในระยะยาวหลังสถานการณ์การแพร่ระบาดขอ�?COVID-19 สิ้นสุดล�?/p>

การลดลงของปริมาณนักท่องเที่ย�?และมาตรการปิดพื้นที่อุทยานช่วยให้ธรรมชาติได้ฟื้นตั�?/h2>

สถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อ COVID-19 ส่งผลกระทบต่อจำนวนนักท่องเที่ยวชาวไทยและนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติที่เดินทางมาท่องเที่ยวในประเทศไท�?โดยพบว่าจำนวนนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติระหว่างช่วงเดือนมกราคมถึงเมษายนลดลงจาก 13.99 ล้านคนในปี �?�? 2562 เหลือ 6.69 ล้านคนในช่วงเวลาเดียวกันในป�?�?�? 2563 หรือลดลงประมาณ 52.17% (กองเศรษฐกิจการท่องเที่ยวและกีฬา กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา) โดยการลดลงของจำนวนนักท่องเที่ยวมาจากหลายปัจจัย แต่ปัจจัยที่สำคั�?ได้แก่ มาตรการจำกัดการเดินทาง ทั้งการเดินทางข้ามประเทศและการเดินทางระหว่างจังหวัด มาตรการปิดแหล่งท่องเที่ย�?ฯล�?/p>

สำหรับประเทศไท�?กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้ประกาศปิดพื้นที่แหล่งท่องเที่ยวในสังกัดของกระทรวงฯ¹ ประกอบด้วยอุทยานแห่งชาติกว่า 148 แห่งทั่วประเทศ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่�?36 แห่ง และเขตห้ามล่าสัตว์ป่าอีก 48 แห่ง โดยวัตถุประสงค์สำคัญคื�?เพื่อลดกิจกรรมการท่องเที่ยวที่คนจะมารวมตัวกันเป็นจำนวนมา�?ซึ่งอาจเพิ่มโอกาสในการแพร่กระจายเชื้อ COVID-19

ในประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศอินเดี�?พบสัตว์ป่าและสัตว์ทะเลหายากบ่อยครั้งขึ้นในช่วงที่มีการแพร่ระบาดขอ�?COVID-19

เมื่อพื้นที่อุทยา�?ป่�?ภูเขา ทะเ�?หรือเกา�?ปราศจากนักท่องเที่ยวธรรมชาติมีโอกาสได้รับการฟื้นฟ�?ตัวอย่างเช่�?การปิดอุทยานแห่งชาติในประเทศสหรัฐอเมริก�?ส่งผลให้เจ้าหน้าที่ของอุทยานฯ มีการพบเห็นสัตว์ป่�?เช่�?หมีด�?กวาง แมวบอบแค�?และหมาป่าไคโยตี้ บ่อยครั้งขึ้�?span style="color: #ff0000;">² สำหรับประเทศอินเดี�?พบว่ามีเต่าทะเลสายพันธุ์ Olive Ridley ซึ่งเป็นสัตว์ทะเลใกล้สูญพันธุ์ตามบัญชีแดงของ IUCN Red List นับแสนตัวขึ้นมาวางไข่บนหาด Gahirmatha และหาด Rushikulya ซึ่งอยู่ในรั�?Orissa ในช่วงที่ปิดไม่ให้นักท่องเที่ยวเข้าไปเที่ยวเนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อ COVID-19 ที่ผ่านม�?มีเต่าทะเลขึ้นมาวางไข่บริเวณดังกล่าวค่อนข้างน้อย เพราะมีเรือประมง เรื��นำเที่ย�?และนักท่องเที่ยวเข้าออกบริเวณดังกล่าวอย่างหนาแน่น ซึ่งรบกวนเส้นทางหากินของเต่าทะเลชนิดนี้

ทรัพยากรทางธรรมชาติทั้งทางบกและทางทะเลของไท�?มีโอกาสฟื้นตัวในระยะสั้น

หลังจากที่มีการปิดอุทยานแห่งชาติและไม่อนุญาตให้นักท่องเที่ยวเข้าชมพื้นที่ในเขตอุทยาน�?ในช่วงที่มีการแพร่ระบาดของเชื้อ COVID-19 พบว่าทรัพยากรธรรมชาติและระบบนิเวศได้รับการฟื้นตัว เช่�?ในอุทยานภูซา�?จังหวัดพะเยา พบว่าพืชพันธุ์ไม้หายากกลับมาเจริญงอกงามอย่างรวดเร็�?สัตว์ป่าต่าง�?เช่�?หมูป่า กระรอกบิ�?ผีเสื้อชนิดต่าง�?นกนานาชนิดที่ไม่ค่อยปรากฏตัวให้เห็�?สามารถพบเห็นได้บ่อยครั้�?span style="color: #ff0000;">³ นอกจากนี้ทรัพยากรทางทะเลในหลายพื้นที่ชายฝั่งทะเลของประเทศไทยมีโอกาสฟื้นตัวอย่างเห็นได้ชั�?อย่างน้อยในระยะสั้�?โดยเฉพาะปะการังและหญ้าทะเ�?/p>

สาเหตุหนึ่งที่การแพร่ระบาดของ COVID-19 ทำให้ทรัพยากรทางทะเลเหล่านี้ฟื้นตัวคื�?การปล่อยน้ำเสียจากแหล่งชุมชนและโรงแรมที่พักตลอดแนวชายฝั่งลดล�?ส่งผลให้คุณภาพน้ำทะเลดีขึ้�?ทำให้ปะการังและหญ้าทะเลฟื้นตัวและเติบโตดีขึ้�?นอกจากนี�?คุณภาพน้ำทะเลที่ดีขึ้นและการลดการรบกวนจากกิจกรรมการท่องเที่ยวส่งผลให้เกิดปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวลดลง อย่างไรก็ด�?ปะการังบางชนิดอาจจะใช้ระยะเวลานานในการฟื้นตัว แต่ในช่วงที่มีการระงับการท่องเที่ย�?ปะการังเหล่านี�?/p> สาเหตุหนึ่งที่การแพร่ระบาดของ COVID-19 ทำให้ทรัพยากรทางทะเลเหล่านี้ฟื้นตัวคื�?การปล่อยน้ำเสียจากแหล่งชุมชนและโรงแรมที่พักตลอดแนวชายฝั่งลดล�?ส่งผลให้คุณภาพน้ำทะเลดีขึ้�?ทำให้ปะการังและหญ้าทะเลฟื้นตัวและเติบโตดีขึ้�?นอกจากนี�?คุณภาพน้ำทะเลที่ดีขึ้นและการลดการรบกวนจากกิจกรรมการท่องเที่ยวส่งผลให้เกิดปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวลดลง อย่างไรก็ด�?ปะการังบางชนิดอาจจะใช้ระยะเวลานานในการฟื้นตัว แต่ในช่วงที่มีการระงับการท่องเที่ย�?ปะการังเหล่านี้ก็จะมีการก่อตัวและงอกใหม่ สำหรับสัตว์ทะเ�?เช่�?เต่ามะเฟือง พะยู�?ปลาโลมาอิรวด�?และปลาฉลามหูดำ มีคนพบเห็นสัตว์ทะเลเหล่านี้บ่อยครั้งขึ้น โดยเฉพาะในช่วงที่มีการปิดอุทยานแห่งชาติทางทะเ�?23 แห่ง สืบเนื่องจากวิกฤตการณ์ COVID-19

เฝ้าระวังสถานการณ์ด้านทรัพยากรธรรมชาต�?หลังจากเริ่มมีมาตรการคลายล็อกดาวน์

หลังจากที่มีการผ่อนคลายมาตรการล็อกดาวน�?สถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติหลายแห่งเริ่มเปิดรับนักท่องเที่ยวอีกครั้�?ในกรณีของประเทศเวียดนา�?หลังจากที่รัฐบาลเวียดนามคลายล็อกข้อจำกัดการเดินทางภายในประเทศ มีชาวเวียดนามจำนวนมากแห่ไปเที่ยวแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ โดยเฉพาะสถานที่ที่มีทัศนียภาพที่งดงา�?เช่�?อ่าวฮาลอ�?เป็นต้น สำหรับประเทศสหรัฐอเมริก�?หลังจากที่อุทยานแห่งชาติบางแห่งเริ่มเปิดทำการ เช่�?Everglades National Park ซึ่งอยู่ทางตอนใต้ของรั�?Florida และเปิดทำการในวันที่ 4 พฤษภาค�?�?�? 2563 ผู้เชี่ยวชาญได้แสดงความกังวลว่าการเปิดให้นักท่องเที่ยวจำนวนมากเข้าไปในอุทยานแห่งชาต�?เสียงจากกลุ่มนักท่องเที่ยวอาจรบกวนสัตว์ป่�?นอกจากนี�?สัตว์ป่าที่เคยออกมาหาอาหารกินบริเวณถนนช่วงที่อุทยาน�?ปิ�?อาจเสี่ยงต่อการถูกรถยนต์ของนักท่องเที่ยวชนจนได้รับบาดเจ็บอีกด้วย⁴

สำหรับผลกระทบระยะยาว ประเด็นสำคัญที่ควรเฝ้าระวัง ได้แก่ประเด็นเรื่องการส่งเสริมและเพิ่มจำนวนนักท่องเที่ยวโดยไม่คำนึงถึงความสามารถในการรองรับ (Carrying Capacity) ของแหล่งท่องเที่ย�?(Overtourism) ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาการสูญเสียถิ่นที่อยู่อาศัยทางธรรมชาติ (Habitat Destruction) การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity Loss) ฯล�?/p>

นำแนวคิด Green Tourism แล�?Building Back Better มาใช้ในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ หลัง COVID-19

หลังจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อ COVID-19 สิ่งสำคัญที่หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องควรเร่งดำเนินการเพื่อวางแผนระยะยาวในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมี 4 เรื่อ�?คื�?1. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมควรเดินหน้าดำเนินการประชาสัมพันธ์ให้ทุกภาคส่วน ทั้งประชาชนทั่วไปและนักท่องเที่ยวมีความรู้ ความตระหนั�?และเห็นความสำคัญของการดูแลและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาต�?ทั้งป่าไม้ สัตว์ป่า สัตว์ทะเ�?ทรัพยากรทางทะเ�?ฯล�?โดยอาจร่วมมือกับกระทรวงศึกษาธิการในการสอดแทรกประเด็นเหล่านี้ไว้ในหลักสูตรตั้งแต่ระดับประถมศึกษา และร่วมมือกับกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาในการให้ข้อมูลและสร้างความตระหนักให้กับนักท่องเที่ย�?2. การดำเนินมาตรการเพื่อแก้ปัญหา Overtourism ในระยะยา�?span style="color: #ff0000;">⁵ เช่�?การจำกัดจำนวนนักท่องเที่ยวที่สามารถเข้าไปยังแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติในช่วงเวลาต่างๆ โดยในเมืองอัมสเตอร์ดัมประเทศเนเธอร์แลนด�?มีการนำแอปพลิเคชันมาใช้ในการแจ้งเตือนเมื่อมีนักท่องเที่ยวหนาแน่นในแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ เพื่อให้นักท่องเที่ยวสามารถปรับเปลี่ยนแผนเพื่อมาเยือนแหล่งท่องเที่ยวในช่วงเวลาอื่�?หรือมาตรการปิดแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติเพื่อให้ธรรมชาติบริเวณแหล่งท่องเที่ยวได้รับการฟื้นฟู ซึ่งแนวทางนี้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมีการดำเนินการในบางพื้นที่อยู่แล้ว แต่ควรมีการพิจารณาต่อยอดหรือขยายผลไปยังแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่อื่น�?ต่อไ�?3. ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีความอุดมสมบูรณ์ไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ และมีขุมทรัพย์ด้านการท่องเที่ยวจำนวนมา�?เนื่องจากแต่ละภูมิภาคของประเทศมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่หลากหลา�?ทั้งภูเขา ทะเ�?ฯล�?ดังนั้นประเทศไทยควรพลิกวิกฤ�?COVID-19 ให้เป็นโอกาสในการปรับเปลี่ยนและยกเครื่องกลยุทธ์ในการดึงดูดนักท่องเที่ย�?โดยปรับเปลี่ยนจากการท่องเที่ยวแบบที่เน้นการเพิ่มจำนวนนักท่องเที่ยวเป็นการท่องเที่ยวเชิงคุณภา�?(Quality Tourism) เช่�?การท่องเที่ยวสีเขียว (Green Tourism) ซึ่งเป็นการท่องเที่ยวแบบที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อ�?span style="color: #ff0000;">⁶ ใช้ทร���พยากรธรรมชาติอย่างคุ้มค่�?เกิดการอนุรักษ์ทรัพยากรทางธรรมชาติและเกิดความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อมโดยกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา และกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ควรบูรณาการการทำงานร่วมกันเพื่อขับเคลื่อนแนวคิดดังกล่าวให้เกิดขึ้นเป็นรูปธรรม

สุดท้ายควรมีการส่งเสริมการนำแนวคิ�?“Building Back Better�?ซึ่งเป็นแนวคิดที่ใช้ในการจัดการภัยพิบัติมาใช้ โดยหลักการภายใต้แนวคิดดังกล่าวคือการบริหารจัดการเพื่อให้สถานการณ์ด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติหลังสถานการณ�?COVID-19 สิ้นสุดลงดีกว่�?ช่วงที่เกิ�?COVID-19 เพื่อให้ทรัพยากรธรรมชาติและระบบนิเวศมีความยั่งยืนและมีภูมิคุ้มกันในการรับมือกั�?Shock ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

---

Source: นิตยสา�?Green Network ฉบับที�?100 กรกฎาค�?สิงหาค�?2563 คอลัมน�?Environment
โด�?ประมณฑ�?กาญจนพิมลกุล, ดร.กรรณิการ�?ธรรมพานิชวงค�?/p>

* ข้อเสนอนี้เป็นส่วนหนึ่งขอ�?“TDRI Policy Series on Fighting Covid-19�?br /> ภา�? กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่�?/p>

¹ ที่ม�? //www.ryt9.com/s/prg/3116132
² ที่ม�? //www.theguardian.com/environment/2020/may/21/wildlife-national-parks-covid-19-shutdown-death-valley
³ ที่ม�? //www.posttoday.com/social/local/624223
⁴ ที่ม�? //www.nbcnews.com/news/us-news/nationalpark-closings-gave-wildlife-room-roam-rangers-advisecaution-n1208216
⁵ ที่ม�? //www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/Southern/ReasearchPaper/Overtourism.pdf
⁶ ที่ม�? //www.thaipost.net/main/detail/64337

The post นักวิชาการชูแน��คิด Green Tourism แล�?Building Back Better จัดการทรัพยากรธรรมชาติหลัง COVID-19 first appeared on Green Network.]]> //hodgepodge-home.com/%e0%b9%81%e0%b8%99%e0%b8%a7%e0%b8%84%e0%b8%b4%e0%b8%94-green-tourism-building-back-better/feed/ 0